† წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა
ნაწილი მეორე

თავი 18
აუცილებელია, სული თავის თავში განმარტოვდეს,
რათა უფალმა იგი საკუთარი სიმშვიდით შემოსოს

რადგანაც ღმერთთა ღმერთმა და უფალთა უფალმა შენი სული თავის სამკვიდრებლად და ტაძრად შექმნა, ამიტომ დიდი პატივი უნდა მიაგო მას და მდაბალი მიდრეკილებებით არ დაამცირო. დაე, შენი სურვილები და სასოება მუდამ უფლის ამგვარი უხილავი სტუმრობისკენ იყოს მიმართული. მაგრამ, უწყოდე, უფალი არ ეწვევა შენს სულს, თუ მას საკუთარ თავში განმარტოებულს არ ჰპოვებს. ღმერთს სურს, რათა იგი მარტო იყოს საკუთარ თვში, ანუ ყოველგვარი გულისსიტყვის, სურვილის, განსაკუთრებით კი, საკუთარი ნების გარეშე. არ გირჩევ, განსჯის გარეშე საკუთარი ნების ჩაგონებით, თვითნებურად იდო თავს მკაცრი ღვაწლი ან ნების მოკვეთა, ან შეეცადო რამენაირად ევნო ღვთის სიყვარულისათვის, საამისოდ შენი სულიერი მოძღვრის რჩევაა საჭირო, რომელიც გხელმძღვანელობს, როგორც ღვთის შემცვლელი. მას უსმინე და უფალი მისი მეშვეობით ნამდვილად მიმართავს შენს ნებას იმისკენ, რაც შენთვის კეთილსასურველია. არასოდეს არაფერი გააკეთო მხოლოდ შენი ნებით, დაე, მხოლოდ უფალმა აღასრულოს ის, რაც მისთვის სასურველია. შენი ნდომა მუდამ განცალკევებული იდგეს შენგან, ანუ თავად შენ არაფერი ისურვო, და თუ რაიმეს მოისურვებ, მიუხედავად იმისა, აგისრულდება, ან საწინააღმდეგოდ შემოგიტრიალდება თუ არა, არ დამწუხრდე და სულის სიმშვიდე შეინარჩუნე, თითქოსდა სულაც არაფერი გსურდა.

სწორედ ესაა გულის ჭეშმარიტი თავისუფლება და განმარტოება, როდესაც გული არც გონებით, არც ნებით, არც რაიმეთია შებორკილი. თუ შენს სულს ამგვარად განთავისუფლებულს და საკუთარ თავში განმარტოებულს წარუდგენ უფალს, იხილავ, რა საკვირველ ცვლილებებს წარმოშობს იგი მასში. ღმერთი, უპირველესად, ღვთაებრივი სიმშვიდით შეგამკობს, რომელიც ძღვენია, ნიჭია და როგორც უდიდესი გრიგოლ სოლუსკი ამბობს, შემძლებელია შენში დანარჩენი ნიჭების შემკრებად და სათავსოდ იქცეს. ო, გასაოცარო ერთობავ, უზენაესის უძვირფასესო საგანძურო, სადაც უფალი შეისმენს შენსას და სადაც თავადაც ესაუბრება შენს გულს. ო, უდაბნოვ და განმარტოებავ, სადაც აღორძინდა სამოთხე! მხოლოდ სიმშვიდეშია შესაძლებელი უფალთან მიახლება და საუბარი. მივალ და ვნახავ ამ დიდებულ სანახავს (მაყვლოვანს) (გამ.3,3), - ამბობს მოსე სინას უდაბნოში გრძნობით, მაგრამ გონივრული და ზემდიდარი ჭვრეტით. თუ შენც გსურს ეს, შიშველი ფეხით მიეახლე ამ ადგილს, რადგან ეს წმიდა მიწაა, განიშიშვლე ფერხი, ანუ სული - დაე, იგი ცარიელი და თავისუფალი იყოს ყოველგვარი მიწიერისგან. ამ გზაზე ნურც აბგას, ნურც კვერთხს ნუ წაიღებ, როგორც უბრძანებს უფალი თავის მოწაფეებს (ლუკ. 10,4). შენ უკვე აღარაფერი უნდა გსურდეს ამა სოფლისგან. ნურავის მიესალმები ამ გზაზე, როგორც უბრძანა თავის ყრმას ელისემ და როგორც უფალმა დაუბარა მოწაფეებს. ყველა შენი გულისსიტყვა, განწყობილება და სიყვარული ღვთისკენ მიმართე და არა შექმნილი არსებებისკენ. მკვდრებს მიანდე თავიანთი მკვდრების დამარხვა (მათ. 8,22). მარტომ იარე ცოცხალთა მიწით და სიკვდილს წილი არ ექნება შენში.