საგანთა შესახებ ჩვენი არასწორი მსჯელობის მიზეზი ის არის, რომ არ ვცდილობთ ღრმად განვჭვრიტოთ, რათა დავინახოთ მათი არსი. პირევლი შეხედვისთანავე აღვიქვამთ მათ და ჩნდება სიყვარული ან ზიზღი. ეს სიყვარული თუ ზიზღი აბრკოლებს და აბნელებს ჩვენს გონებას, ამიტომ მას აღარ ძალუძს სწორად განსაჯოს, თუ როგორია საგანი სინამდვილეში. ასე რომ, ჩემო ძმაო, თუ გსურს, გონება ამგვარ ხიბლს განაშორო, ყურად იღე კეთილი რჩევა: როდესაც საკუთარი თვალით ხედავ ან გონებით წარმოიდგენ რაიმე საგანს, რამდენადაც შეგიძლია, შეაკავე შენი სურვილები და თავს უფლებას ნუ მისცემ, თავიდანვე სიყვარულით განეწყოს ან ზიზღი გაუჩნდეს. შეეცადე, საგანი მხოლოდ გონებით განიხილო, ამ დროს გონებას, რომელიც ვნებით არაა დაბნელებული და ბუნებით თავისუფალი და წმინდაა, ჭეშმარიტების შეცნობა, საგნის სიღრმისეული წვდომა შეუძლია. არცთუ იშვიათად ბოროტება ცრუ და მიმზიდველი გარეგობით ინიღბება, სიკეთე კი სიავის საფარველქვეშაა.
ხოლო როდესაც სურვილი წინ გისწრებს და მაშინვე შეიყვარებ ან შეიზიზღებ რაიმეს, გონება ვერ შეძლებს საჭიროებისამებს შეიცნოს საგნის სიკეთე. რაიმეს მიმართ ამგვარი წინასწარი განსჯა, განწყობა, უკეთ რომ ვთქვათ, ჩვენში შემოსული ეს ვნება, გონებასა და საგანს შორის ერთგვარ ზღუდედ აღიმართება, აბნელებს გონებას და საგანზე უკვე ვნებით ვფიქრობთ და არა ისე, როგორც სინამდვილეშია. ამის გამო პირვანდელი შეხედულება უფრო ძლიერდება. რაც უფრო ხანგრძლივია ამგვარი მდგომარეობა, ანუ რაც უფრო შეგვიყვარდება თუ შეგვძულდება საგანი, მით უფრო იბინდება გონება მისით, ბოლოს კი სულ ბნელდება. და მაშინ ვნება საგნის მიმართ ისეთ ზღვარს აღწევს, რომ ადამიანს ის ყველაზე საყვარელი ან საძულველი ჰგონია მათგან, რაც კი ოდესმე ჰყვარებია ან სძულებია. ასე რომ, როდესაც არ დავიცავთ ხსენებულ წესს, ანუ არ შევაკავებთ სურვილს, განხილვისა და განსჯის გარეშე შეიყვაროს ან შეიძულოს საგანი, მაშინ სულის ორივე ძალა - გონება და ნება - მხოლოდ ბოროტებაში წარემატება, უფრო და უფრო ინთქმება ბნელსა და ცოდვებში.
იფხიზლე, საყვარელო და ყურადღებით იყავი, რომ საგნისადმი ვნებიანი სიყვარულის ან სიძულვილის გამო არ შესცოდო, ჭეშმარიტი სიკეთეE სიავედ არ ჩათვალო, სიავე კი - სიკეთედ. იფხიზლე, ვიდრე გონებისა და საღვთო წერილის მართალი სიტყვის, ლოცვისა და მადლის შუქზე, შენი სულიერი მოძღვრის დახმარებით საგნის ჯეროვნად განხილვას მოასწრებდე. უმეტესად მაშინ ხდება ხოლმე ასე, როდესაც რაღაც საქმე თავისთავად წმინდა და კეთილია, მაგრამ მისი აღსრულების დროის, ადგილისა და ხარისხის შეუსაბამობის გამო, საკმაო ზიანი მოაქვს თავად აღმსრულებლისათვის. გამოცდილებიდან ვუწყით, თუ რა უბედურებას შეიძლება იწიოს ადამიანი ასეთი სანაქებო და წმინდა საქმეების გამო.