† წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა
ნაწილი პირველი

თავი 3
მხოლოდ ღვთის იმედისა და რწმენის შესახებ

მართალია, ჩვენს უხილავ ბრძოლაში, როგორც უკვე ვთქვით, აუცილებელია, არ გვქონდეს საკუთარი თავის იმედი, მაგრამ თუ ჩვენ ისე უარვყოფთ ყოველგვარ იმედს საკუთარი თავისას, რომ სხვა საყრდენს არ მოვიძევთ, ან მაშინვე მივატოვებთ ბრძოლის ველს, ან საბოლოოდ დავმარცხდებით და მტერს დავნებდებით. ამიტომ საკუთარი თავის სრულ უარყოფასთან ერთად გულში ღვთის სრული სასოებისა და რწმენის აღბეჭდვა გვმართებს. ესე იგი, მთელი გულით უნდა ვგრძნობდეთ, რომ ღვთის გარდა არავის და არაფრის იმედი გვაქვს და არარისგან ველით რაიმე სიკეთეს, შემწეობას და გამარჯვებას. როდესაც საკუთარი თავისგან, რომელიც არარაა, არაფერს ველით დაბრკოლებისა და დაცემის გარდა, აღარც გვაქვს ხოლმე მისი იმედი. ხოლო როგორც კი გულს ღვთის სრული სასოებითა და შეწევნის იმედით აღვივსებთ, მისგან ყოველგვარ დახმარებას მივიღებთ, სწორედ ისე, როგორც ფსალმუნშია: მას ესვიდა გული ჩემი და შეწევნულ იქმნა (ფს. 27,7).

ამგვარი რწმენის განმტკიცებასა და შემწეობის მიღებაში დაგვეხმარება შემდეგი:

ა) ის, რომ შემწეობას ვთხოვთ ღმერთს, რომელსაც, როგორც ყოვლისშემძლეს, ყველაფერი ძალუძს, რასაც მოისურვებს; აქედან გამომდინარე, ჩვენი შველაც მის ხელთაა.

ბ) ის, რომ ხსნას ვეძებთ ღმერთში, რომელმაც, როგორც გულთამხილავმა და ყოვლადბრძენმა, ყველაფერი უწყის; აქედან გამომდინარე, შესანიშნავად უწყის ისიც, რაც სასარგებლოა თითოეული ჩვენგანის საცხოვნებლად.

გ) ის, რომ ხნას ვეძებთ ღმერთში, რომელიც, როგორც უსაზღვროდ სახიერი, გამოუთქმელი სიყვარულით წარმოდგება ჩვენს წინაშე და ყოველთვის მზადაა და სურს, დაგვეხმაროს სულიერ ბრძოლაში სრული გამარჯვების მოსაპოვებლად, როგორც კი მტკიცე სასოებით მივეახლებით მას.

და განა შეიძლება, რომ მწყემსმა კეთილმა, ვინც სამ წელიწადს ეძებდა დაღუპულ ცხოვარს, ეკლიანი და რთული გზებით იარებოდა და ჩვენს გამო საკუთარი სისხლი და სიცოცხლე გაიღო, ახლა, როდესაც გზააბნეული კრავი მის კვალს მიჰყვება, სიყვარულით მოუხმობს და სასოებით ხსნას ევედრება, არ მიხედოს მას, არ იტვირთოს თავისი ღვთაებრივი ბეჭებით და ანგელოზთა კრებულთან ერთად არ იზეიმოს ამ შემთხვევის გამო? თუ უდიდესი გულმოდგინებითა და სიყვარულით აღსავსე უფალი, სახარებისეული დრაქმის მსგავსად, არასოდეს წყვეტს უსინათლო და ყრუ ცოდვილის მოძიებას, ნუთუ შეიძლება დავუშვათ, რომ ის ახლა მიატოვებს დაღუპულ ცხოვარს, რომელიც შეჰღაღადებს და მოუხმობს თავის მწყემსს? ღმერთი განუწყვეტლივ აკაკუნებს ადამიანის გულის კარზე, რათა აპოკალიფსის სიტყვისამებრ (გამოც. 3,20), შევიდეს მასში, სერობა ჰყოს და ამცნოს თავისი ნიჭები. განა შესაძლებელია, რომ მან არ შეისმინოს კაცისა და არ ისურვოს მასთან მიახლება, როდესაც ეს უკანანსკენი გულს გაუხსნის და მოუხმობს?

დ) და ბოლოს, მეოთხე საშუალება ღვთისადმი მტკიცე სასოების გაღვივებისა და მისგან თანადგომის სწრაფი მიღებისა, მეხსიერებაში ღვთისგან მონიჭებული ყველა იმ შეწევნის მოხმობაა, რომელთა შესახებაც საუბარია საღვთო წერილში. ეს მრავალრიცხოვანი გამოცდილებანი ნათლად გვიჩვენებს, რომ ღვთის მსასოებელთაგან არასოდეს დარჩენილა ვინმე შეუსმენელი და შეუწევნელი. ზირაქის სიბრძნე მოგვიწოდებს: გადახედეთ ძველ თაობებს და იხილეთ: ვინ ირწმუნა უფლისა და შერცხვენილ იქნა? (ზირ.2,10).

ჩემო ძმაო, ამ ოთხი იარაღით შეჭურვილი, თამამად გადი ბრძოლის ველზე და გაბედულად ჩაები მასში, იმ მტკიცე რწმენით, რომ აუცილებლად გაიმარჯვებ. ამგვარი იარაღით ყოველმხრივ მოიხვეჭ ღვთის სრულ სასოებას, რაც მუდმივად შენსკენ მოიზიდავს ღვთის შეწევნას და გამარჯვების ძალით შეგმოსავს. ეს ორივე კი საბოლოოდ განგიმტკიცებს საკუთარი თავის სრულ უნდობლობას. შემთხვევას არ ვუშვებ ხელიდან, რომ ამ უნდობლობის შესახებ არ შეგახსენო, რადგან არ მახსოვს, ოდესმე ვინმეს არ დასჭირვებოდეს ამის შეხსენება. ჩვენში ისე ღრმად დამკვიდრდა და ისე გაიდგა ფესვი თვითშეფასებამ, - თითქოს რაიმეს, და თანაც, მნიშვნელოვან რაიმეს წერმოვადგენდეთ - რომ ის ფარულად ყოველთვის ცოცხლობს ჩვენს გულში, როგორც რაღაც მსუბუქი და შეუმჩნეველი მოძრაობა; მაშინაც, კი, როდესაც დარწმუნებულნი ვართ, რომ საკუთარი თავის იმედი სრულებით არ გვაქვს და, პირიქით, ღვთისადმი მტკიცე სასოებით ვართ აღსავსენი. საკუთარ თავზე ამგვარ წარმოდგენას რომ განეშორო, და, რამდენადაც შეგიძლია, არა საკუთარი თავის, არამედ ღვთისადმი სრული მინდობით იმოქმედო, ყოველთვის ისე განეწყვე, რომ საკუთარი უძლურების შეცნობა და შეგრძნება წინ უსწრებდეს ღვთის ყოველისშემძლეობის ჭვრეტას, ხოლო ორივე მათგანი - შენს ყოველ მოქმედებას.