ხანდახან შეიძლება ცოდვის ისეთი აღძვრა იგრძნო, რომ გეგონოს, მხურვალე მოშურნეობაც ამოგეწურა და ახლა კი ვეღარ გაუძლებ. ამ დროს, ჩემო ძმაო, იარაღს ნუ დაყრი, გონს მოეგე და განმტკიცდი, ეს მტრის ხრიკებია. იგი ცდილობს, უიმედობის გულისთქმით შეგეწინააღმდეგოს და იარაღის დაყრა და დანებება გაიძულოს. ნათლად გაიაზრე მტრის მზაკვრობა და უკან არ დაიხიო. იცოდე, თუ შენი ნებელობა ვნებიანი ჟინისკენ არ მიდრეკილა, ჯერ კიდევ მტერზე გამარჯვებულ, მის მომგერიებელ მებრძოლთა რიცხვს მიეკუთვნები, თუნდაც შენი თანაგრძნობა უკვე ვნებას ემხრობოდეს, შენი ნებელობის იძულება არავის და არაფერს ძალუძს. რაც უნდა თავგანწირვით გეკვეთოს ცხონების მტერი, ვერ შეძლებს, შენი ნების საწინააღმდეგოდ ხელიდან წარგტაცოს გამარჯვება და ძირს დაგანარცხოს. უფალმა ჩვენს თავისულალ ნებელობას იმხელა ძალა მიანიჭა, რომ არავის შეუძლია მისი დაჯაბვნა, თუნდაც ადამიანის ყველა თვისებრივი გრძნობა, მთელი სამყარო და დემონები შეიარღდნენ მის წინააღმდეგ და შეებრძოლონ. ნება ყოველთვის ფლობს თავისუფლებას - ისურვოს მათ მიერ შემოთავაზებული ან მოთხოვნილი, თუ ინდომებს და, არ ისურვოს, თუ არ ინდომებს. სამაგიეროდ, ის ყველაფრის გამო პასუხს აგებს და განისჯება. კარგად გახსოვდეს, რაც უნდა დასუსუტებულად გრძნობდე თავს, ვნებიანი მიდრეკილებისკენ გადახრა შენი ბრალი იქნება. ამას სინდისიც გაგრძნობინებს. რაც უფრო ძლიერია თავდასხმა, მით უფრო მტკიცე წინააღმდეგობისთვის მოემზადე და არასოდეს გადაუხდვიო ამგვარი გადაწყვეტილებიდან. ნებისმიერ ვითარებაში საკუთარ თავს შეახსენე სიტყვები: მტკიცედ იდექით რწმენით, მხნედ იყავით და გაძლიერდით (1კორ. 16,13).
როდესაც ცდუნების აღძვრისას საკუთარი ნება შურყეველი იქნება და უმაღლესი ნების მოთხოვნებს დაემორჩილება, ბრძოლაში თანდათან სხვა სულიერი იარაღიც ჩართე: მათგან უმთავრესია ლოცვა, მისით გაიმხნევე თავი და შეაგონე: უფალი ნათელ ჩემდა და მაცხოვარ ჩემდა; ვისა მეშონოდის? უფალი შესავედრებელ არს ცხორებისა ჩემისა; ვისგან შევძრწუნდე? გან-თუ-ეწყოს ჩემზედა ბანაკი,არა შეეშინოს გულსა ჩემსა, აღ-თუ-დგეს ჩემზედა ბრძოლაი, ამისთვისცა მე შენ გესავ (ფს. 26,1-3); რამეთუ არა მშვილდსა ჩემსა ვესავ, არცა მახვილმან ჩემმან მაცხოვნოს მე. ღმრთისა მიერ ვიქებოდით ჩვენ მარადღე და სახელსა შენსა აუვარებდეთ უკუნისამდე (ფს.43, 7-9); ნუ დაარქმევთ შეთქმულებას ყველაფერს, რასაც ეს ხალხი შეთქმულებას არქმევს და მისი შემაშინებელი ნუ შეგაშინებთ, ნუ შეგზარავთ. მხოლოდ ცაბაოთ უფალს ეკრძალეთ, ის არის თქვენი შემაშინებელი და თქვენი შემზარავი. ის იქნება საწმიდარად. დაეცით ყიჟინა, ხალხებო, და ძრწოდეთ! ქმენით თათბირი, გაცუდდება! თქვით სიტყვა, არ შესრულდება, რადგან ჩვენთან არს ღმერთი (ის. 8, 13-14, 9-10).
ამგვარად გამხნევებულმა ისე იმოქმედე, როგორადაც ხანდახან ხილულ ბრძოლაში მტერთაგან შევიწროებული მებრძოლი ირჯება: ოდნავ უკან იხევს, რათა უკეთესი ადგილმდებარეობა შეირჩიოს და მტერს გულში დაუმიზნოს. შენ კი შენს შიგნით მოუყარე თავი გულისსიტყვებს, შეიცან და შეიგრძენი საკუთარი არარაობა და უძლურება, რომ თავად არაფრის გაკეთება ძალგიძს, და ყოვლისშემძლე ღმერთს მოუხმე საშველად. ტკბილი სასოებითა და ცრემლებით შესთხოვე ვნებების წინააღმდეგ შემწეობა: აღდეგ, უფალო, შემეწიენ ჩვენ და მიხსენ ჩვენ სახელისა შენისათვის (ფს. 43, 27). ჰბრძოდე, იესო ჩემო, მბრძოლთა მათ ჩემთა: აღიღე ჭური და ფარი და აღდეგ მწედ ჩემდა, ჰრცხუენოდედ და კდემებოდენ, რომელნი ეძიებენ სულსა ჩემსა; მართლუკუნ იქცენ და სირცხვილეულ იქმნენ, რომელნი ზრახვიდეს ჩემთვის ძვირსა (ფს. 34. 1,2,4); ყოვლადწმიდაო ღვთისმშობელო, ნუ დაუშვებ ჩემს უკუქცევას და დამარცხებას მტრებთან ბრძოლაში; მფარველო ანგელოზო, შენი ფრთებით დამიფარე მტრის ისართაგან, შენი მახვილით მოსრე და განაშორე ისინი ჩემგან.
მოთმინებით ითხოვე და მსწრაფლშემწეობას მიიღებ. საკუთარ თავს დაუკვირდი: მტერმა უწყის ამგვარი მოწოდების სიძლიერე და ცდილობს, დაასწროს მას ან ღვთისადმი უგუნური დრტვინვით შეასუსტოს. რისთვის დაუშვა ღმერთმა მტრის თავდასხმა და საფრთხე? - ამ განწყობით ცდილობს, ჩაახშოს ჩვენი ღაღადი ღვთისადმი და უფლის შემწეობის უღირსი გაგვხადოს. როგორც კი ღვთის საწინააღმდეგო აზრებს შენიშნავ, შეეცადე, გულწრფელად და ჭეშმარიტად ირწმუნო, რომ ღმერთი არ ცდუნდება ბოროტით და არც თავად აცდუნებს ვისმე. არამედ ყველა საკუთარი გულისთქმით ცდუნდება და წარიტაცება (იაკ.1. 13,14). ჩაწვდი იმ გრძნობებსა და აზრებს, რომლებიც წინ უსწრებდნენ შენს ქმედებებს და აღმოაჩენ, რომ სწორედ მათგან წარმოიშვა ის შინაგანი ქარიშხალი, ასეთ სახიფათო მდგომარეობამდე რომ მიგიყვანა. მტერმა ცილი დასწამა შემოქმედს, შენი დაუდევრობა კი მიჩქმალა. რწმენით უნდა განამართლო ღმერთი შენში და განსჯით მოიცილო მტრის ცრუ საფარველი; საკუთარი თავის მიმართ შეღავათებსა და უგულისყურობაში უნდა ამხილო თავი და სინანულით აღიარო ეს შინაგანი ცოდვა უფლის წინაშე; კვლავ მოუწოდო მას, რაც, განსაკუთრებით ასეთ შემთხვევაში, აუცილებლად მოგანიჭებს ღვთის შემწეობას.
მას შემდეგ, რაც შინაგანი ქარიშხალი ჩაცხრება, ორთაბრძოლა გაგრძელდება უხილავი ბრძოლის იმ ზოგადი კანონებით, რომელთა შესახებაც ნაწილობრივ უკვე ვისაუბრეთ.